Κώστας Κόλμερ
(Οικονομικός Αναλυτής)
Copyright: www.ccollmer.com
«Όταν η εμπιστοσύνη χάθηκε, το ρευστό χρήμα στέγνωσε.»
Fed. Reserve Βank of St. Louis: ”Haircut ”REVIEW.Νοε. 2010
«Κολυμπάμε στα δισεκατομμύρια, βυθιζόμαστε στα χρέη».
Βόλφγκανγκ Σλόϊμπε, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας.
Η κατάρρευσι των Ιρλανδικών Τραπεζών, η διεύρυνσι του ελλείμματος της Πορτογαλίας, η Ισπανική «φούσκα» των ακινήτων, η υφέρπουσα δημοσιονομική κρίσι της Ιταλίας , το τεράστιο χρέος του Βελγίου και η εξάρτησι της Βρεταννίας απ’ την φθίνουσα Ιρλανδική αγορά – όλα μαζί τοποθετούν την Ελληνική κρίσι στην αρμόζουσα κλίμακα: Τα 110 δις. ευρώ της βοηθείας του ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΕ είναι ελάχιστα μπροστά στα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ , που χρειάζεται η διάσωσι της ευρωζώνης.
Αν η μετάδοσι της ευρωκρίσεως άρχισε τον Ιανουάριο 2010, με την αποκάλυψι της αδυναμίας της Ελλάδος να πληρώσει τα χρέη της, τότε μπορούμε να θεωρήσωμε ό,τι η έλλείψις εμπιστοσύνης ανάγεται στην πτώσι της Λήμαν Μπράδερς τον Σεπετέμβριο του 2008-ίσως και ενωρίτερον (το 2007 μέση ημερησία συναλλαγή επαναγοράς (repo) τίτλων στις ΗΠΑ ανήλθε στο αστρονομικό ποσόν των 7,1 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων! Δηλ. «φούσκα» άνευ προηγουμένου.
Σήμερα , παρουσιάζεται μία υστέρησι της παγκοσμίου Προσφοράς (όπως το 1928 λόγω του τότε ισχύοντος κανόνος χρυσού) και υπερτροφία της συνολικής Ζητήσεως (τον αποδιοργανωτικό ρόλο του χρυσού παίζει η λαθρομετανάστευσι και η Κινεζική «φούσκα»). Πάρα πολλά έθνη ζούν μ’ένα επίπεδο διαβιώσεως που υπερβαίνει τις παραγωγικές των δυνατότητες-μεταξύ αυτών το παρασιτικό Ελληνικό κράτος.
Τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα των Μεταπολιτευτικών πολιτικών προεκάλεσαν διαταραχή μεταξύ συνολικής Προσφοράς και Ζητήσεως και στην Ελλάδα , μ’ αποτέλεσμα την αποκρυπτομένη υπό της αυταπάτης του ευρώ , κρίσι των Ελληνικών εξωτερικών συναλλαγών (-15% 2002-2008).
Παραδόξως το Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα ήταν σχετικώς «υγιές» εν αντιθέσει με το Ιρλανδικόν αλλ’εμολύνθη απ’τις δύο τελευταίες κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή και Γιώργου Α. Παπανδρέου , με τοξικά κρατικά ομόλογα. Τώρα είναι καταχρεωμένο και κλυδωνίζεται αλλά δεν είναι μόνον: Οι διεθνείς Τράπεζες από της Γώλλ Στρήτ μέχρις και του Πεκίνου , αποκρύπτουν την παθογένεια των ισολογισμών των. Το παθητικό υπερβαίνει κατά πολύ το ενεργητικόν ενώ οι κεντρικές Τράπεζες έχουν τριπλασιάσει το ενεργητικό εντός του 2010.
Η Τραπεζική κρίσις έχει το ανάλογον με την υπερθέρμανσι του πλανήτου , που αποτελεί και σύμπτωμα της παγκοσμίου υπερκατανάλωσης. (Ο προηγούμενος Νοέμβριος ήταν ο θερμότερος μήνας της τελευταίας 50ετίας!)
Τα CDS, μετρούντα τον πιστωτικό κίνδυνο της Γερμανίας, Γαλλίας και Ολλανδίας , υπερέβησαν τ’αντίστοιχα των χωρών της Σκανδιναυΐας (που δεν μετέχουν στην Ευρωζώνη). Είναι τόσον μεγάλος ο φόβος των Γερμανών (γιά επανάληψι των πτωχεύσεων 1923 και 1948) ώστε δεν υπάρχει θυρίδα στις Γερμανικές Τράπεζες που να μην είναι πλήρης χρυσού και αργύρου.
Η Ευρωπαϊκή Χρηματοδοτική Διευκόλυνσι (EFSF) δεν επαρκεί ν’αναλάβη την διάσωσι της Πορτογαλίας και Ισπανίας. Ως εκ τούτου, τα «σπρέντ» της Ισπανίας αυξάνονται 10 σημεία βάσεως ημερησίως και το επιτόκιον δανεισμού της ευρίσκεται ήδη στο 5,52%. Η Ιταλία βαρύνεται με δημόσιον χρέος 2 τρις. ευρώ και τα «σπρέντ»είναι τα υψηλότερα από της ιδρύσεως της Ευρωζώνης (175 σ.β.). Η ευρωχώρα κλυδωνίζεται ενώ η Γερμανία δεν είναι άτρωτη από τον... ευρω-ιόν, σύμφωνα με τον Richard Milne (Fin.Times 23.12.10).
Ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
Με την δυσπιστία των αγορών δεδομένη, τα μέσα θεραπείας της ευρωκρίσεως είναι ανεπαρκή. Αντ’ αυξήσεως του προϊόντος και μειώσεως της σπατάλης (πχ. εκατομ. τόννοι σκουπιδιών που παράγωμε ημερησίως στον ανεπτυγμένο κόσμον) επεννοήθησαν αδόκιμες μέθοδοι , ως η αύξησι της προσφοράς χρήματος από φρέσκον αέρα (quantity easing) , η διάσωσι των χρεοκόπων Τραπεζιτών υπό των φορολογουμένων και η ίδρυσι σωστικών «μηχανισμών» από πολιτικούς χαμηλού πνευματικού βεληνεκούς.
Θεωρία επισκόπου...
Ο πιο πρόσφατος, ο «Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Βοηθείας» , που εμηχανεύθη η Γερμανίς καγκελλάριος φράου ΄Ανγκελα Μέρκελ, υπονοεί την αναδιάρθρωσι του δημοσίου χρέους των χρεοκόπων κρατών της Ευρωχώρας , με τέσσαρες τρόπους:
1.Όταν ένα κράτος-μέλος της Ευρωχώρας διαπιστωθή ότι αδυνατεί ν’αντλεί δάνεια στην διεθνή αγορά κεφαλαίων , προσφεύγει στον ΕΜΒ , ο οποίος θά ...εξαναγκάζει (!) τους ιδιώτες επενδυτές (αμοιβαία και κερδοσκοπικά κεφάλαια, εγχώριες και ξένες Τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία) «ν’αποδεχθούν την παράτασι αποπληρωμής των ομολόγων». Συγχρόνως το χρεοκόπον κράτος εξαναγκάζεται εις αυστηρόν έλεγχο των δημοσίων δαπανών , δια να σχηματίσει πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμόν , ώστε να επαναρχίσει τις πληρωμές αργότερα – όπερ αντιφατικόν καθ’όσον η ραγδαία περικοπή της δημοσίας δαπάνης ναι μεν περιορίζει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών πλήν όμως προκαλεί έντονη ύφεσι στην οικονομία και συνεπώς πτώσι των δημοσίων εσόδων , άρα διεύρυνσι του κρατικού ελλείμματος. Φαύλος κύκλος δηλαδή.
2. Εν συνεχεία της παρατάσεως του χρέους, καλούνται τα κράτη-μέλη της Ευρωχώρας να παράσχουν ρευστότητα στο χρεοκόπον κράτος , με υψηλό επιτόκιον. Οπότε εάν μέν αποτύχουν στην προσπάθεια αποκαταστάσεως της δημοσιονομικής πειθαρχίας θά έχουν μολυνθή από την ελλειμματικότητα των προϋπολογισμών , εάν δέ επιτύχουν θα έχουν πλουτίσει από την δυστυχία του εταίρου των, που μάλιστα δέν θά’χει ερωτηθή κάν εάν θέλει την διάσωσι. Παράδειγμα η Ιρλανδία.
3.Στην επομένη φάσι της «διασώσεως», το αδυνατούν να πληρώσει τις υποχρεώσεις του κράτος-μέλος της Ευρωχώρας θα κηρύσσεται ντε φάκτο εις στάσιν πληρωμών και θα ζητείται από τους πιστωτάς «ψαλίδισμα» (haircut) του χρέους (πχ. στο 20% όπως στην περίπτωσι της...Ουρουγουάης το 1982.)
Βεβαίως , μιά τόσον γενναία πράξις έχει παρενέργειες: Εάν ο κ.Τρισσέ , πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) δεν σπεύσει να παράσχη ρευστότητα στις εμπορικές Τράπεζες, οι καταθέτες θ’αποσύρουν τις καταθέσεις κι’ οι Τράπεζες θα κλείσουν. (Περίπτωσι της Αργεντινής χρεοκοπίας το 2001). Έως πότε η ΕΚΤ θα τριπλασιάζει τον ισολογισμό της , ως το 2010 , χωρίς παρενέργειες στον πληθωρισμό; Και τι θ’αποφανθή το Γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης τον Φεβρουάριον 2011;
4.Όταν τα προηγούμενα «μέτρα» έχουν αποτύχει, θα νεκραναστηθούν τα ομόλογα Brady της δεκαετίας του 1980 (οπόταν οι πιστωτές των Λατινοαμερικανικών χωρών Μεξικού, Βενεζουέλας κλπ. εξηναγκάσθησαν να δεχθούν «κατά πλειοψηφία» μερική παραγραφή και μακρά παράτασι των ομολόγων των). Θα ζητηθή από τους χρεοκόπους της Ευρωζώνης, η παραγραφή του χρέους και η συμπερίληψι στις νέες εκδόσεις ρήτρας «συλλογικής ευθύνης» του 75% των πιστωτών που θα δεσμεύει όλους. Στο μεσοδιάστημα θα υπάρχει μία «γεφύρωσι» των αποπληρωμών της μορφής του Ελληνικού Μνημονίου.
Απομένει να αποδειχθή η λειτουργικότης του περιπλόκου Γερμανικού σχεδίου διάσωσης αλλ’ είναι ηλίου φαϊνώτερον, ό,τι τα καταστατικά των διαφόρων επενδυτικών κονδυλίων (Funds) αποκλείουν εκ προοιμίου την επένδυσι σε τέτοια ομόλογα , όποτε θα μείνουν οι περιφερειακές Ευρώ-χώρες από ρευστότητα και η Γερμανία από εξαγωγές.
...Καρδία μυλωνά!
Προτιμωτέρα μου φαίνεται η ορθόδοξη επάνοδος των νοτίων ευρω-χωρών στην αναγκαστική κυκλοφορία των εθνικών νομισμάτων. Λχ.η Ιρλανδία στην λίρα, η Ελλάς στην δραχμή, η Πορτογαλία στο εσκούδο, η Ιταλία στην λιρέττα (που ουδέποτε έπαυσε να τιμολογεί η γείτων χώρα).
Η επαναφορά της ελευθέρας διακυμάνσεως των ιοσοτιμιών θα τιμωρεί πολιτικώς θανασίμως την ελευθεριότητα των πολιτικών , με τον εμφανή πληθωρισμό (που αποκρύπτεται με το ευρώ). Διά της υποτιμήσεως του νομίσματος θ’ανακτάται η χαμένη ανταγωνιστικότης του λαού (μείον 45% της Ελλάδος απ’ το 2002) και οι εξωτερικές συναλλαγές θα ισορροπούν.
Διαφορετικώς, η κόπωσι της λιτότητος στην περιφέρεια της ευρωζώνης και η εξανάστασι των Γερμανών φορολογουμένων θα συνεπιφέρουν , αργά η γρήγορα , την διάσπασι της ευρωζώνης στα δύο (βορρά-νότος) είτε την ηρωϊκή έξοδο της Γερμανίας (βλ. σχ. άρθρον του Gideon Rachman,F.T. 23.11.10) από το ευρώ.
Εάν η πρόγνωσι του Ράχμαν δεν αποτελεί ευσεβή πόθον των Αγγλοσαξώνων, τότε καλόν θα ήτο ν’αποβάλει η Ελλάς τον ζουρλομανδία του ευρώ , μήπως βοηθούντος και του θεού της (ως γνωστόν , οι θεοί ανηφορίζουν στην Πλάκα και πίνουν ρετσίνα κατά το Αθηναϊκό τραγούδι) ανακτήσει την οικονομική ανάπτυξι και την εθνική της κυριαρχία, που έχει τρωθή καιρίως με το «Μνημόνιο» του ΔΝΤ (βλ. σχ. ΤΟ ΠΡΟΤΕΚΤΟΡΑΤΟ,του ιδίου, εκδόσεις Λιβάνη Νοε. 2010 και Ποιμαντορική εγκύκλιο «Πρός τον λαόν» της Ιεραρχίας των επισκόπων της Εκκλησίας της Ελλάδος. Δεκ. 2010).
Πολύ πιθανόν,το θέρος του 2011 θα κριθή η τύχη της Ευρωζώνης – μόλις μία 10ετία μετά την καθέλκυσι της. Όστις χάνει τον δρόμο του επανέρχεται απ’το σημείον απ’όπου ξεκίνησε. Κανόνας δι’ ορειβάτας και αιθεροβάμωνας πολιτικούς - αμοίρους οικονομικής θεωρίας, κατά τον Τζών Μέϋναρντ Κέϋνς.