Η ομιλία του πρόεδρου Κάρολου Παπούλια, στην δεξίωση στο προεδρικό Μέγαρο, γιά την 34η επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας (24 Ιουλίου 2008)
Copyright: www.presidency.gr
«Κυρίες και Κύριοι,
Φίλες και Φίλοι,
Oπως κάθε χρόνο, είμαστε συγκεντρωμένοι εδώ για έναν συμβολικό και συγχρόνως τόσο σημαντικό λόγο: Για να τιμήσουμε και να εκφράσουμε την διαρκή ευγνωμοσύνη μας σε όλους όσους αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας. Ιδιαίτερα σ' εκείνους που έμειναν μακριά από τα φώτα, που δεν κέρδισαν κάτι για αυτά που έχασαν: Την ευκολία της απάθειας απέναντι σε μια πραγματικότητα συντριπτική για τους πολλούς, αλλά ανυπόφορα οδυνηρή για τους λίγους.
O,τι και να πούμε δεν είναι αρκετό για εκείνους που διακινδύνευσαν τόσα στο όνομα της ελευθερίας όλων. Αν άξιζε η προσπάθεια τους, είναι γιατί μπορούμε σήμερα να απολαμβάνουμε τα αγαθά της Δημοκρατίας και να αγωνιούμε για την ακόμη μεγαλύτερη ωρίμανσή της.
Oπως κάθε χρόνο και σήμερα η καρδιά μας είναι στην Κύπρο. Σε μια ευρωπαϊκή Κύπρο, όπου όμως συνεχίζεται το παράλογο της παράνομης κατοχής. Σε μια Κύπρο που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουμε. Και θέλω εδώ να τονίσω ιδιαίτερα, για κάθε μεγάλο θέμα της εξωτερικής μας πολιτικής, ότι με νηφαλιότητα, αυτοπεποίθηση από τη θέση μας στο διεθνές σύστημα και, κυρίως, με ενότητα θα αντιμετωπίσουμε την όποια ιταμή πρόκληση.
Κυρίες και κύριοι,
Φέτος βρίσκονται ανάμεσα μας εκπρόσωποι του αγροτικού κόσμου και της αγροτικής νεολαίας, καθώς τιμάμε σήμερα εδώ και τους αγρότες και τις αγρότισσές μας. Απλούς Έλληνες που κάθε μέρα δίνουν τη μάχη για την ευημερία και την προκοπή αυτού του τόπου. Γυναίκες του λαού μας που συνδυάζουν τις απαιτήσεις της οικογένειας και τη σκληρή δουλειά στην ύπαιθρο. Έχοντας μεγαλώσει στην ελληνική επαρχία, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η εργασία στο χώμα, η μάχη με τα καιρικά φαινόμενα και τη γη είναι άνιση.
Και τη δυσκολία της δεν μπορεί εύκολα να την αντιληφθεί κάποιος που έχει δουλέψει μόνο σε γραφείο ή στην πόλη. Οι Έλληνες αγρότες είναι πάντα, και αριθμητικά, ένα πολύ σημαντικό μέρος του λαού μας. Πιστεύω στο μέλλον τους. Αρκεί να κοιτάξουμε μπροστά. Να αναδιαρθρώσουμε τις καλλιέργειες. Να παράγουμε άριστα προϊόντα με το μεγαλύτερο δυνατό σεβασμό στο περιβάλλον. Με ονομασία προέλευσης. Και με ένα ενισχυμένο συνεταιριστικό κίνημα που θα μπορούσε να συμβάλλει στη μείωση της ακρίβειας.
Κυρίες και κύριοι,
Aλλοι με λύπη και άλλοι με θυμό, παρακολουθούμε τις αποκαλύψεις για φαινόμενα που δεν τιμούν την δημόσια ζωή. Για διαχρονικές παθογένειες που όχι άδικα θεωρούνται από τους πολίτες ως βαθιά κρίση του αντιπροσωπευτικού μας συστήματος και τελικά ως κρίση της δημοκρατίας.
Η απάντηση πρέπει να είναι κατ' αρχήν προσωπική, μιλώ για την απάντηση καθενός από εμάς: Ο πολίτης έχει την ευθύνη να απαιτεί καθημερινά, από αυτούς που τον αντιπροσωπεύουν, ήθος και παραδειγματική συμπεριφορά. Οφείλει να επιλέγει εκείνους που με τη διαδρομή τους στην πολιτική ζωή αποδεικνύουν διάθεση προσφοράς και αξιοπρέπεια. Η απάντηση επίσης δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική και θεσμική: Τα κόμματα έχουν υποχρέωση απέναντι στο λαό να λογοδοτούν για τις αμαρτίες των λίγων ή των πολλών εκπροσώπων τους με τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, χωρίς υπεκφυγές. Έχουν υποχρέωση να πείθουν για την διαφάνεια της λειτουργίας τους.
Η Δημοκρατία μας απαιτεί τη συμφωνία του συνόλου του πολιτικού συστήματος για την θωράκιση και την αυτοπροστασία του. Απαιτεί αποτελεσματικούς και διαφανείς μηχανισμούς ελέγχου, παραδειγματικές κυρώσεις, πλαίσιο επιβολής της νομιμότητας και του κράτους δικαίου επί της αδιαφάνειας και της συναλλαγής.
Η προσπάθεια οικονομικών κέντρων να επηρεάσουν για την ικανοποίηση των συμφερόντων τους δεν είναι ούτε νέο ούτε ασφαλώς εγχώριο φαινόμενο.
Μια Δημοκρατία όμως εξοπλισμένη με κατάλληλους θεσμούς που θα λειτουργούν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Η διατήρηση και η αποκατάσταση αυτής της εμπιστοσύνης, όταν διαρρηγνύεται, αποτελεί χρέος και καθήκον του πολιτικού κόσμου. Και καταστάσεις που απειλούν με διάβρωση τον ηθικό ιστό της χώρας πρέπει να θεωρηθούν καταλύτης για θεσμικές αλλαγές. Αλλαγές που θα αποκαθιστούν την σχέση του πολίτη με το πολιτικό σύστημα.
Σχέση απαραίτητη όχι μόνο για την ποιότητα της δημοκρατίας αλλά και για την πρόοδο, την οικονομική ανάπτυξη και την άμβλυνση των ανισοτήτων.
Συμμερίζομαι την απογοήτευση και την οργή των πολιτών, όταν διαπιστώνουν ότι η πολιτική αντιμετωπίζεται ως όχημα προσωπικού πλουτισμού, ως μέσο μιας παχυλής ζωής. Πολιτική χωρίς ηθική είναι μία επικίνδυνη υπόθεση. Οδηγεί σε αποστασιοποίηση της κοινής γνώμης από τα δημόσια πράγματα, σε παρακμή, σε εκδήλωση ακραίων κοινωνικών φαινομένων. Ιδίως μάλιστα σήμερα, σε περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι πιο αδύναμοι, αυτοί που κυρίως πλήττονται από την ακρίβεια, περιμένουν από το πολιτικό σύστημα πρώτα απ' όλα να σταθεί δίπλα τους. Σε δύσκολους καιρούς να σκύψει στις αγωνίες τους, αγωνίες επιβίωσης πολλές φορές.
Και να δώσει λύσεις σε πραγματικά μεγάλα, εθνικά θα έλεγα, προβλήματα, όπως η παιδεία, η φτώχεια, η ανεργία, η κοινωνική ανισότητα, το περιβάλλον και ο αποκλεισμός. Λύσεις που, όσο απουσιάζουν, η δημοκρατία μας θα έχει ένα ουσιαστικό κενό.
Γι' αυτό οφείλουμε, σ' αυτούς που αγωνίστηκαν και τιμούμε σήμερα, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας για μια δημοκρατία χωρίς τέτοιες ατέλειες. Για μια δημοκρατία που θα μας κάνει υπερήφανους και δεν θα μας αναγκάζει να αποστρέφουμε το πρόσωπό μας από επιλεγμένα αθέατες πλευρές της».