David Ignatius
(Aρθρογράφου της Washington Post)
Copyright: www.kathimerini.gr (10-08-08)
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέιτς συζητάει τον τελευταίο καιρό πώς θα αναδιοργανώσει το αμερικανικό σύστημα ασφαλείας, ώστε αυτό να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Ο επόμενος πρόεδρος λοιπόν καλά θα έκανε να διόριζε τον Γκέιτς στην κατάλληλη θέση ώστε αυτός να διορθώσει αυτό που τώρα ορθώς χαρακτηρίζει «σπασμένο».
Ο κ. Γκέιτς είναι η «εξαίρεση» στην παραπαίουσα αμερικανική κυβέρνηση. Ακόμη προσπαθεί να αποκαταστήσει στο Πεντάγωνο τις ζημιές και τα χαλάσματα του αλαζόνα και απόμακρου προκατόχου του, του Ρόναλντ Ράμσφελντ. Ο Γκέιτς επανέφερε την υπευθυνότητα στις στρατιωτικές υπηρεσίες, απολύοντας τους γραμματείς του Στρατού Ξηράς και της Αεροπορίας, όταν απέτυχαν να ανταποκριθούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων. Υπήρξε δε από τους πρώτους επικριτές, και μάλιστα πειστικότατος, οιασδήποτε στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ κατά του Ιράν.
Κατά παράδοξο τρόπο ο κ. Γκέιτς, αν και υπουργός Αμυνας, καταφέρεται διαρκώς κατά της «υφέρπουσας στρατιωτικοποίησης» της εξωτερικής πολιτικής. Σε ομιλία του τον περασμένο μήνα ζήτησε κατεπείγουσα αύξηση των κονδυλίων προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και άλλες υπηρεσίες, υπογραμμίζοντας ότι πάσχουν από «χρόνια ανεπάρκεια προσωπικού» και «υπο-χρηματοδότηση». Πρόκειται για πρωτάκουστα πράγματα στην Ουάσιγκτον και μάλλον αυτός είναι ο λόγος που ο κ. Γκέιτς αποκτά όλο και καλύτερη φήμη.
Δημοκράτες και Ρεπουμπλικανοί συζητούν τώρα την παραμονή του στο υπουργείο Άμυνας της νέας κυβέρνησης. Είναι ακόμη νωρίς για εκτιμήσεις ως προς τη σύνθεσή της, μια καλή ιδέα όμως είναι η τοποθέτηση του Γκέιτς επικεφαλής μιας ειδικής επιτροπής επιφορτισμένης με την αναθεώρηση του βασικού πλαισίου της Πράξης του 1947 για την Εθνική Ασφάλεια. Ο κ. Γκέιτς γνωρίζει όλα τα κομμάτια της σπαζοκεφαλιάς, εφόσον διηύθυνε τη CIA και έχει θητεύσει στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας.
Η υποθετική αυτή επιτροπή Γκέιτς θα έχει διττή αποστολή: Την αποκατάσταση της δομής του συστήματος εθνικής ασφάλειας, ώστε να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της «δύναμης θετικής επιρροής» – σε αντιδιαστολή προς τον Ψυχρό Πόλεμο. Η επιτροπή οφείλει να κατευθύνει χρήματα και πραγματογνωμοσύνη κυρίως για τη διευθέτηση προβλημάτων που απορρέουν από την «οικοδόμηση εθνών» και που τώρα «χάνονται» λόγω της ανεπάρκειας του διυπηρεσιακού συστήματος.
«Δεν είναι δυνατόν να διασφαλίσουμε τη νίκη κατά τύχη ή με το ζόρι σε μακροπρόθεσμη βάση. Οι επονομαζόμενες από το Πεντάγωνο “κινητικές επιχειρήσεις” πρέπει να υπάγονται σε σύστημα μέτρων που υποβοηθούν τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε κυβερνητικά οικονομικά προγράμματα για την τόνωση της ανάπτυξης. Επίσης, η όλη προσπάθεια πρέπει να εστιασθεί στην εξάλειψη των γενεσιουργών αιτίων μιας εξέγερσης», προειδοποίησε ο κ. Γκέιτς τον περασμένο μήνα.
Εχει δίκιο όταν κάνει λόγο για την ανισορροπία μεταξύ στρατιωτικής και πολιτικής ισχύος. Νέα έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Προσφύγων αποκαλύπτει την επιζήμια επίπτωση που έχει η κατεξοχήν στρατιωτική προσέγγιση των προβλημάτων στην Αφρική. Από την άλλη πλευρά όμως, η μετατόπιση ισχύος προς το Πεντάγωνο ερμηνεύεται. Αυτό διαθέτει τους απαραίτητους πόρους. Σύμφωνα με την έκθεση το προσωπικό που υπηρετεί σε στρατιωτικές μπάντες υπερβαίνει αριθμητικά ολόκληρο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Για να μεταβληθεί η ισορροπία χρειάζεται λοιπόν το Σύστημα Ασφαλείας να αποκτήσει νέα δομή.
Ο κ. Γκέιτς θα πρέπει να ολοκληρώσει την ημιτελή μεταρρύθμιση των μυστικών υπηρεσιών. Ο νόμος του 2004, βάσει του οποίου ιδρύθηκε το Γραφείο Διευθυντή Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών, σχεδιάστηκε με στόχο να αντιμετωπισθούν οι ελλείψεις και τα σφάλματα που οδήγησαν στην 11η Σεπτεμβρίου. Το αποτέλεσμα ήταν περισσότερη γραφειοκρατία. Ο Γκέιτς γνωρίζει πολύ καλά τι φταίει, ο λόγος που δεν δέχθηκε τη θέση του διευθυντή των Υπηρεσιών Πληροφοριών (DNI) ήταν επειδή γνώριζε ότι το σύστημα ήταν σαθρό. Σε συνεργασία με δύο παλιούς φίλους, τον Μάικ Μακ Κόνελ της DNI, τον διευθυντή της CIA Μάικ Χέιντεν και τον επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών του Πενταγώνου Τζέιμς Τσάπερ, κατόρθωσε να βρει μια ενδιάμεση διευθέτηση. Δεν εξαλείφθηκε όμως μια αιτία τριβής και ανταγωνισμού των παρασκηνίων, δηλαδή ποιος θα ενημερώσει τους προεδρικούς υποψηφίους.
Η Αμερική χρειάζεται μια αποτελεσματική και επιθετική κοινότητα μυστικών υπηρεσιών. Κανείς δεν διαθέτει καλύτερες περγαμηνές για την επίτευξη του στόχου αυτού από τον Ρόμπερτ Γκέιτς, που έχει παρακολουθήσει από κοντά την αποτελμάτωση των υπηρεσιών.
- Σε άρθρο μου της 3ης Αυγούστου έγραψα ότι η ομάδα του Ινστιτούτου Πολιτικής για την Εγγύς Ανατολή της Ουάσιγκτον ετάχθη υπέρ της προληπτικής στρατιωτικής δράσης για να αποτρέψει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας στο Ιράν. Σύμφωνα όμως με τον πρόεδρο της ομάδας, Ρόμπερτ Σάτλοφ, η σχετική έκθεση υποστηρίζει τη στρατηγική της πρόληψης σε αντιδιαστολή προς την αποτροπή. Στην ίδια έκθεση ζητείται από τον πρόεδρο να αρχίσει συνομιλίες υψηλού επιπέδου με το Ισραήλ, ώστε να προσδιοριστούν όλες οι δυνατές εναλλακτικές λύσεις και μεταξύ αυτών η «προληπτική στρατιωτική δράση».
- Σε άρθρο μου της 6ης Σεπτεμβρίου του 2006 προέβαλα το έργο του δρος Αράς Αλάεϊ, Ιρανού δημιουργού ενός προγράμματος για το έιτζ, το οποίο η Διεθνής Οργάνωση Υγείας χαρακτήρισε «πρότυπο πρακτικής εφαρμογής για τη Μέση Ανατολή». Τώρα, για λόγους ανεξήγητους, αυτός και ο αδελφός του Καμιάρ, επίσης γιατρός, συνελήφθησαν με την κατηγορία ότι υποκινούν «βελούδινη επανάσταση». Επισκέφτηκα τον Αλάεϊ στην έδρα του στη βόρεια Τεχεράνη και διαπίστωσα το καλό που έκαναν μαζί με τον αδελφό του. Ντροπή στην ιρανική κυβέρνηση.